Restauratieproject: hoe oude modelkits opwaarderen?

[Jimbo]

De opdracht
Zoals door de meesten hier geweten, en dan zeker diegenen die op de afgelopen modelbouwmeeting in Wheels waren, heb ik een ganse collectie Bburagos bijeengespaard, de ene al wat ouder dan de andere. Sinds ongeveer mijn tiende levensjaar (voor alle duidelijkheid, dat is dus ongeveer 20 jaar geleden; nu ja, ongeveer... het kan ondertussen alweer wat langer zijn ;o) ) verzamel ik namelijk de Bburago Kits op schaal 1/18. Met uitzondering van enkele heruitgaves in een ander kleurke heb ik ze zowat allemaal, en de Ferrari’s staan zelfs in alle kleurkes te blinken (net als de exemplaren op 1/24, trouwens).

Zoals eveneens door de meesten hier geweten zijn dit niet bepaald hoogstaande modellen: Bburago is een volume-producent, die zijn modellen en dus ook zijn kits zodanig heeft ontworpen dat een goedkope werkkracht er zo veel mogelijk in zo weinig mogelijk tijd in elkaar kan klicken. Want, lijm komt er – enkele prehistorische modellen uitgezonderd – niet aan te pas. Het is dus helemaal geen opgave om een kit in enkele uurkes af te werken, decalls incluus. Nu ja, mij deert dit niet: ze zijn mooi om naar te kijken, je komt er een regenachtige zaterdag mee doorheen, en als tienjarige kwam het sowieso allemaal niet zo nauw...

Het probleem is dus wel dat ik nu met een negentigtal kits zit, sommigen al 20 jaar oud, die in al die tijd eigenlijk nooit fatsoenlijk zijn gekuist. De reden is vnl de foutief aangebrachte decalls, die bij de minste beroering lossen of breken (voor meer details over het hoe en waarom, zie ook mijn absolute beginners thread). Zo ben ik in de loop der jaren al heel wat “pinkers” kwijtgespeeld :o).

Na het vinden van dit forum, heb ik besloten om er eindelijk eens wat aan te doen: de collectie moet en zal gerestaureerd worden, waarij de decalls moeten worden gefixeerd, en de wagens – inclusief decalls, nogal wiedes - grondig opgeblonken, bij voorkeur met een waxlaag, zodat reinigen in de toekomst eindelijk eens op een eenvoudige manier kan.

Nu wat heen en weer posten in het ander draadje, en na de gesmaakte modelbouwmeeting, ben ik er aan begonnen. Het verslag vind je in deze thread.

First things first uiteraard: waar kijk ik eigenlijk tegenaan!? Awel, een foto zegt meer dan duizend woorden en zo, dus bij deze:

. Kasten 1 en 2. Deze bevatten enkele vd oudste modellen. Mijn allereerste was de grijze Bugatti Type 59. Vlak boven deze Bugatti, tussen de Mercedes SSKL en de 500K, merkt U een open parkeerplaats: daar hoort een SSK, maar die ligt momenteel op de werkbank. Om te restaureren, of wat dacht U :o)? Bovendien heb ik nog wat gesjoemeld en ge-ensceneerd voor deze foto: de Vipers rechtsboven zijn ook al “gesol’t”. Alles boven de Mercedessen is op het moment van publicatie reeds gerestaureerd (15, dus),
. Ferrari Kast 1. Zonder commentaar. Omdat er niks over valt te vertellen :o). Of misshcien toch: deze kast bevat mijn enige 1/18 Bburago die geen kit is. Wie vindt ‘m?
. Ferrari Kast 2. De bovenste rij zijn kits, de rest is zo een bikke vanalles (vooral de Shell collecties);
. Varia. Soms durf ik wel eens iets ander dan een Bburago te kopen :o). Oh, dat beeldje duurde te lang om weg te shoppen :o)...
. En net zoals elke zichzelf respecterende modelbouwer ligt er nog een onafgewerkt voorraadje :o);

[Jimbo]

Hoe ga ik nu te werk? Eerst moeten de loszittende decalls (zowat allemaal, naar ik vrees) gefixeerd worden. Hiervoor heb ik de hulp van Huudo zeer weten te apprecieren. De werkwijze is eigenlijk extreem eenvoudig (als je maar geduld oefent en met je fikken vd decall blijft tijdens de behandeling): volg gewoon Huudos decalling gids, die perfect blijkt te werken voor oude decalls – zelfs de 20 jaar oude exemplaren losten nog mooi op in Microsol. Ik durf natuurlijk niet garanderen dat dit voor alle decalls van alle fabrikanten geldt. Voor alle duidelijkheid: ik sol werkelijk alle decalls op het model, dus ook de erg kleine (en uiteraard ook de hele grote), zelfs al blijken ze toch al goed vast te zitten. Meestal doe ik elke decall – ook diegenen die al goed zaten - twee keer met een klein uurke drogen tussenin, de decalls die nog wat in hoekjes en kantjes moesten kruipen net zo vaak tot ze goed zitten. Voor de complexe modellen kan dit dus enkele dagen (!) duren. Geduld is echt het sleutelwoord, zoals zowat iedereen hier herhaaldelijk, euh, herhaalt :o).

Daarna is een goeie polishing aan de beurt. Zelf gebruik ik Tamiya Rubbing/Polishing compound. Het gaat om metaalkits, en Bburago sprayt de lak niet bepaald zuinig, dus *echt* voorzichtig diende ik tijdens het rubben niet te zijn, hoewel de gebruikte vod toch duidelijk de koetswerkkleur overneemt, vooral op de echt oude kits. Voor plastic models dus toch goed oppassen, me dunkt. Bij nieuwe kits (die een metallic afwerking lijken te hebben) heb ik echter gemerkt dat rubben weinig verschil maakt, en voor die kits sla ik deze stap dan ook over. Merk trouwens op dat de Bburago kits al op voorhand gespoten zijn. Er is wel een uitzondering: grote decalls polish ik sowieso, om de microsol residu te verwijderen voor ik aan het waxen sla.

De polishing herstelt niet alleen de lak, het verwijdert ook het “aangeladen” vuil. Bij de oude kits werd de vod echt zwart bij het rubben, wat er toch op wijst dat er grondig gereinigd wordt. Dan nog dit: Voor ik startte aan de restauratiewerken kon ik maar moeilijk geloven dat je ook de decalls moet/mag polishen. Na een live demo in Wheels was ik echter voldoende gerustgesteld, dus voor diegenen die er nog aan twijfelen: ook decalls kan je polishen. Na een erg natte Microsolsessie zou ik het zelfs durven aanbevelen, omdat de Sol toch een dof laagje lijkt achter te laten op de decalls.

Na het polishen zet ik het model in de was. Ik gebruik de waanzinnig dure Tamiya modelling wax (als iemand goedkopere alternatieven weet...). Niet alleen gaat het model hiervan nog mooier glanzen, je legt er ook een filmke mee over de carrosserie en de decalls, zodat achteraf reinigen veel eenvoudiger en “decallsafe” wordt. Net als op een echte auto :D...

En dat is het zowat. Na deze stappen gaat het model terug in de kast.

Hieronder volgen nu nog wat “probleemkes” waar ik mee geconfronteerd werd.

[Jimbo]

Een vd sterren vd modelbouwmeeting ;o). Op deze foto zie je de achterzijde, zoals ie uit de kast kwam. Let vooral op de vuile randen rond de decalls: het resultaat van de decall bij plaatsing oeverloos te herschuiven, zonder daarna ‘de koets’ te reinigen: merk nogmaals op dat deze decall jaren geleden is geplaatst, met koud water, op een vettig koetswerk, zonder enige sol of set (wist ik toen veel hoe het allemaal moet). Na enkele jaren zijn dan die lijmresten beginnen vervuilen. Merk ook op dat sommige vd rode lijnen niet helemaal om de randjes plooien: ook al een gevolg ve gebrek aan sol tijdens de plaatsing. Hier zie je de Microsol aan het werk. Veel is er niet aan te zien, aangezien de decalls sowieso al goed de koetswerkvorm hadden aangenomen. En dit is dan het eindresultaat, na polishing en waxing: alles blinkt mooi, ik kan ongestoord de decalls aanraken – dat durfde ik voorheen geeneens – en alle vuil is weg.

[Jimbo]

Dit is duidelijk een van mijn grootste probleemgevallen: de centrale decall zit duidelijk niet goed vast (je ziet een schone tentvorm onderaan), met als resultaat dat er door de jaren heen bovenaan stukskes zijn afgebrokkeld (bij het kuisen). Tja, wat weg is valt niet te herstellen natuurlijk, maar ik heb alsnog geprobeerd om ‘m mooi in de koetswerknaden te doen zetten. Met VEEL sol, uiteraard. Let op het fameuse rimpelen. Dit is perfect normaal, en gaat weg na voldoende drogen. En zo ziet het er dan uit nadat het gedaan is. De decall ligt nu mooi in de plooitjes, maar er is toch ook iets misgelopen: bovenaan was er eigenlijk wat decall “te veel”, omdat ik ‘m oorspronkelijk niet schoon had “opgespannen”. Deze overtollige decalloppervlakte moet natuurlijk ergens naartoe (Microscale producten om een decall te doen krimpen zijn er volgens mij niet :o) ), en in dit geval is ‘m een beetje dubbelgeslagen, net onder het nummer “8”. Op foto zie je het goed, in’t echt valt het nogal mee. Desalniettemin had ik dit waarschijnlijk kunnen vermijden door eerst met microset de decall volledig los te weken, waarna ik ‘m eerst wat uit elkaar had kunnen trekken alvorens te starten met het sollen rondom de koetswerknaad. Een wijze les voor de toekomst.

More to follow soon...

[Guido]

Da's een mooi relaas, en leuk te horen dat het allemaal gelukt is!

[Jimbo]

Op de neus van dit race-beest ‘zit’ er nogal wat fout was decalls betreft: de “6” is niet goed in de luchthapper geplaatst, de koplampnaden zijn ook niet “gezet”, en vooral: na het snijden vd dame haar armen zijn de drie resulterende delen niet schoon in de naad vd kofferklep gaan zitten. Ook hier weer hetzelfde verhaal: nooit sol noch set gebruikt, en bovendien koud water gebruikt waardoor de decall niet erg soepel was tijdens het plaatsen. Niets wat een erg natte microsol sessie niet kan oplossen natuurlijk :o): duidelijk “gebroebel” merkbaar in de probleemgebieden (wat logisch is, aangezien enkel op deze plaatsen die decall wat ‘zweeft’). Als de Sol bijna is opgedroogd kan je de decall heeeel voorzichtig wel een beetje op weg helpen, door er zachtjes met een penseel op te drukken. Dit vond ik vooral handig in de koplampnaden, waar blaasjes vormden die ik er met de penseel zo kon uitduwen (daar waar de lucht ophoopt kan je dan desnoods met een speld een klein gaatje maken om de lucht te laten ontsnappen: als de sol is uitgewerkt zie je hier niets meer van). Niet vergeten de penseel eerst in Microsol te doppen, uiteraard.

Dit is dan het eindresultaat. Enkel de rechter koplamp, in het hoekje, zou nog wat bijgewerkt kunnen worden, maar dit viel pas op toen ik met dit verslag bezig was :o). Misschien iets voor later. De “6” zit nu ook mooi in de luchthapper. Waar ik vooral content van ben is de manier waarop de jongedame schoon in de kofferklep is gaan ‘zitten’. Hierdoor moet ik nu ook geen schrik meer hebben om de decall op de randjes af te brokkelen of te scheuren. Linksonder zal je merken dat de witte lijn niet schoon recht is (dat zie je ook al in de eerste foto), maar dit kwaad was al geschied bij het bouwen vh model: door onvoorzichtig in een “harde” decall te snijden is ie in het hoekje gescheurd (ipv schoon doorgesneden). Ook dat valt niet te reperaren natuurlijk, hoewel een drupke X2 volgens mij nog wonderen kan doen in dit hoekje :o)...

Dit was echter niet het enige probleemgebied op deze kit. Ook in de luchthapper linksachter zat het goed fout, zoals uit deze foto blijkt. Het fraaie gezichtje – nu ja – heeft zich duidelijk niet schoon aan het koetswerk aangepast, met als resultaat dat de decall duidelijk zweeft. Ik ga geen opmerkingen maken over weerspannige vrouwen, want dat is niet politiek correct :o)...

Mijn werkwijze om dit in orde te krijgen was een beetje anders: omdat er onder de decall veel ruimte zit, en omdat er zich ongetwijfeld veel vuil en stof heeft opgehoopt, heb ik eerst onder de decall met een fijn penseel wat zitten “kuisen” met microset (blauw flesje). Uiteindelijk is dit namelijk de solvent die je volgens de gebruiksaanwijzing onder een decall dient aan te brengen. Om te vermijden dat ik de decall zou breken tijdens de reinigingswerken heb ik deze eerst ook goed nat in de Microset gezet. Ik zou begot niet weten of dit geholpen heeft, maar “baat het niet, dan schaadt het niet”. Daarna heb ik *zeer* vaak de Microsolprocedure doorlopen, omdat de decall hier erg veel diende uit te rekken om volledig conform het koetswerk te setten. Ik heb hier trouwens zeer lang gewacht alvorens ik met een penseeltje ben beginnen duwen, net omdat de decall hier verscheidene millimeters hing te zweven, en een scheurtje is natuurlijk zo gebeurd. Ik heb als het ware het gewicht vd druppel Sol de benodigde druk laten uitoefenen om de decall te doen zakken :o).

Hier zie je de sol goed aan het werk, bij een vd laatste sessies. Ook gigantisch veel gebroebel, maar dat is uiteraard helemaal goed gekomen. Waar ik spijtig genoeg geen foto van heb genomen... als ik ooit eens vijf minuten tijd heb....

Bij deze laatste foto heb ik ook moedwillig de “wapperende haren” laten zien, omdat hier ook iets curieus aan de hand was. Onder de haren zie je duidelijk witte vlekjes. Het lijken wel blaasjes, maar dat zijn het niet. Dit is de enige kit waar ik dit probleem had, en ik weet eigenlijk nog altijd niet wat het is of wat ik fout zou hebben kunnen doen. In alle geval, vol goede moed beginnen Sollen met de haren, zonder enig resultaat. De vlekken bleven. Dan maar een ander truukje van Huudo toegepast: als de Sol bijna is opgedroogd, heb ik mijn wijsvinger natgemaakt met lekker veel Sol, waarna ik de decall stevig heb aangedrukt, en dit werkte wonderwel: de blaasjes verdwenen. Hierdoor zie je nu nog amper tussen de haren dat ze eigenlijk op een transparante decall zitten. Let wel op: drukken mag, (ver)schuiven niet :o).

[Jimbo]

Het was overigens niet allemaal decallkommer en kwel, zoals blijkt uit deze foto vd neus ve prachtige Corvette (een van mijn favoriete Bburago kits). Let op mijn vingerafdruk om het probleem te onderstrepen ). Op zwart ziet ge sowieso alles, maar toch, dit is duidelijk een aangeladen koetswerk dat al zijn glans is verloren. Na Sollen vd decalls, stevig polishing (niet letterlijk “stevig”, eerder “veel” ;o) ), en een royale waxlaag heb ik er toch nog dit van kunnen maken . Natuurlijk, de appelsienenlak is origineel, en daar kan zelfs de rubbing compound niet tegenop (ik heb het althans niet durven proberen, de vod werd zo al zwart genoeg). Het is trouwens niet echt appelsienenlak, het is stof en pluisjes (!) in de laklaag. Ik zou een opermerking kunnen maken over Italiaanse kwaliteitscontrole, maar ook dat is niet politiek correct... ,)

Let trouwens ook op het Corvette schildje, dat werkelijk prachtig rond de circelvormige uitstulping op de motorkap is gaan zitten. En dat op een pakweg 15 jaar oude decall!

[Jimbo]

Eens je goed in het ritme zit, begint het restaureren wel wat op bandwerk te lijken . Na het aanbrengen van Sol is geduld van primordiaal belang, en dan zou je wel kunnen gaan vissen of zo, maar als er nog negentig kits wachten is het natuurlijk beter om er een paar tegelijkertijd aan te pakken .

Trouwens, eens op snelheid durf je als restaurateur wel eens te overdrijven. Heel zwaar overdrijven, zelfs.

Tja, en als ge dan begonnen zijt, moet ge het zaakje natuurlijk ook nog afwerken. Hier zie je het motorcompartiment in de spuitcabine, klaar voor priming. “Afplakken” met celofaan – ge weet wel, zo’n rol plastic die je niet kan afrollen zonder er een infarct aan over te houden – gaat overigens verbazend goed …

Zo ziet het er allemaal uit eens het geverfd is. En ja, ook ik vloek nog wel eens op de witbalans ve digitaaltje....

Na montage krijg je dan dit (origineel zag het er zo uit). Of, vanuit de andere kant (origineel). Van de "verbrande" uitlaten ben ik trouwens niet helemaal content. Te groen, en te weinig paars. Volgende keer eens was transparant orange bij de transparant blue mengen, me dunkt. Ik heb ook niet "droog" genoeg gewerkt met de groene mix (Olive Green met wat Titanium Gold), waardoor je wat lijntjes ziet tot waar ik de verf gesmeerd heb. Och ja, al doende leert men.

Bon, genoeg voor vandaag. Ik denk dat ik maar eens ga.... sollen. De Bugatti wacht.

Jimbo.

[Loeten]

Okey, heb jij eventjes werk voor de boeg. Net vakantie of doe je dat gewoon tussendoor??

Ik ga waarschijnlijk ook eens mijn oudere modellen (van 1992 en later) wat moeten bijwerken. Sommigen slaan doof uit en heel wat decals zijn naar de knoppen. Eveneens door ze niet te polishen, te waxen of sol te gebruiken. Wist ik veel dat dit moest en kon (ik was tiener)...

Eerst even jouw werk volgen vooraleer ik zelf aan de slag ga...